De Nederlandse agenda is onder aan de pagina te vinden.
KadS [Kunst aan de Schinkel] 2021
The works in the Vondelpark will be presented until 01/10/ 2021
Birds' Palace - Studio Ossidiana
Moses - Atelier van Lieshout
De Vondelkabouter - Maarten Bel
Entre nous – Because we are
An art manifestation in the Vondelpark & Schinkel neighbourhood
AFTER SIX WEEKS OF KADS, WE ARE LAUNCHING THE BIRDS' PALACE OF STUDIO OSSIDIANA
Vondelpark (pond nearby Amstelveenseweg)
Location Ossidiana Birds' Palace
-------------------------------------------
G.O.A.T. - the small commune of Arnon Grunberg is expected from 26 till 28 September.
Want to participate in this project?
More information
-------------------------------------------
PROGRAM 5 SEPTEMBER
14:00 | Opening of the installation The Birds’ Palace of Studio Ossidiana - Vondelpark (pond near Amstelveenseweg)
15.00 | Eroticism with Vondel – guided tour with Vondel expert Carel Alphenaer - Vondelpark (start by Vondel statue)
16.00 | Night Ink poetry by Maria Barnas - Vondelpark (entrance van Baerlestraat)
17:00 | Interventions by Vondel gnome Maarten Bel -Vondelpark (by installation De Vondelkabouter)
18:00 | Visit the installation Phosphenes by Zoro Feigl - Zeilbrug basement
14:00 - 18:00 | Intervention by Radio Noord/Zuid - Schinkel neighbourhood & Vondelpark
Visit the installations of Circus Andersom, Manon van Hoeckel en Tibor Dieters - Sloterkade 171
----------------------------------------
PERIPHERAL PROGRAMMING
4 - 5 sept | Vondel gnome Maarten Bel
5 Sept. | Poetry with Maria Barnas
Visit the Zeilbrug basement – work Zoro Feigl by appointment
Every Thu. – Fri. 16:00 - 18:00
Every Sat. – Sun. 18:00 – 18:30
KADS INFORMATION CENTRE
Sloterkade 171 Amsterdam | Tel.: +31 20 61 513 95
Thu. – Sun. 11:00 - 18:00
Guided tours on request
-------------------------------------------
KadS [Kunst aan de Schinkel] 2021
25/07 until 05/09 2021
De werken in het Vondelpark worden getoond tot 01/10 2021
Birds' Palace - Studio Ossidiana
Mozes - Atelier van Lieshout
De Vondelkabouter - Maarten Bel
Entre Nous – Omdat wij zijn
Een kunstmanifestatie in het Vondelpark & Schinkelbuurt
-------------------------------------------
G.O.A.T. - de kleine commune van Arnon Grunberg 26 t/m 28 september.
Wil je aan dit project deelnemen?
More information
KADS - ENTRE NOUS – DE MAGIE VAN DE ONTMOETING' UITGESTELD
Amsterdamsdagblad.nl / Studio Dreams Come TrueDinsdag 28 april 2020, 10:15 uur
AMSTERDAM - KadS - Entre Nous – De magie van de ontmoeting een kunstmanifestatie in het Vondelpark en Schinkelgebied in Amsterdam Zuidgepresenteerd door Soledad Senlle Art Foundation is nu uitgesteld naar 16 mei - 27 juni 2021 vanwege de COVID-19 pandemie.
Hun zorgvuldig ontwikkelde kunstmanifestatie met het thema Entre Nous- De magie van de ontmoeting kan in de context van de 'anderhalvemetersamenleving' niet urgenter. De komende maanden zal men daar met elkaar in beraad gaan hoe men de nieuwe betekenis hiervan kan implementeren.Deelnemende kunstenaars in 2021 Maria Barnas, Maarten Bel, Circus Engelbregt, Studio Zoro Feigl, Arnon Grunberg, Eduardo Guerrero, Manon van Hoeckel, Atelier van Lieshout, Radio Noord/Zuid, Studio Ossidian en gesteund door Marisol Ferradás (founder, artistiek directeur), Eva Gonggrijp en Merel Noorlander (curatoren) En Claartje Kortbeek (productie/projectcoördinator)Zij danken vanuit Soledad Senlle Art Foundation hun sponsoren en subsidieverstrekkers voor hun flexibiliteit, support en vertrouwen.
Wat is KadS-Entre Nous - De magie van de ontmoeting hier de uitleg:
KadS is een tweejaarlijkse kunstmanifestatie in het stedelijke gebied rond de Schinkel en het nabije Vondelpark. KadS onderscheidt zich door de avontuurlijke wijze waarop het verschillende artistieke disciplines en sociale instanties aan elkaar durft te knopen. Vanuit sociaal- maatschappelijke betrokkenheid en door hun eigen waarneming en onderzoek richten de kunstenaars hun pijlen op verbindingen in de stad, waar dromen, obsessies en eigenaardigheden samenkomen.In deze 5e editie wordt op speelse wijze belicht welke plaats ontmoeting en verwondering inneemt in onze gedigitaliseerde samenleving.
KadS schept met Entre Nous – De magie van de ontmoeting, ruimte voor een treffen tussen mens, sociaal domein en natuur, met kunst als verbindende factor. Niet alleen parkbezoekers en kunstliefhebbers, maar ook de willekeurige passant, worden hierbij getrakteerd op een reeks aan installaties, performances en interventies. Het thema 'de ontmoeting' krijgt onvoorzien een totaal nieuw en onvermoed perspectief. We dienen plotseling de ander te ontwijken. De straat is veranderd in een filmset, waarin we beurtelings op afstand figureren. Het straatbeeld toont leger, stiller en schoner. Het lijkt daardoor, of andere details in de architectuur op voorgrond treden. We horen andere geluiden, niet alleen de vogelzang, maar ook de gillende sirenes van ambulances, vanuit verschillende richtingen. Het is lente, de natuur toont zich in al haar kracht en schoonheid. Alsof de tijd heeft stilgestaan*, In de ziekenhuizen is het echter een race tegen de klok om levens te redden.
*thema van KadS 2018
Studio Dreams Come True
KADS UITGESTELT NAAR VOLGEND JAAR. CORONA GOOIT ROET IN HET ETEN
Kunstkrant4/28/2020
KadS (Kunst aan de Schinkel) is een tweejaarlijkse kunstmanifestatie in het Vondelpark en Schinkelgebied in Amsterdam-Zuid en wordt gepresenteerd door Soledad Senlle Art Foundation. Het evenement dat dit jaar vanaf 10 mei plaats zou gaan vinden wordt vanwege alle maatregelen rondom het coronavirus uitgesteld naar volgend jaar. Ook de nieuwe datum van het evenement is al bekend.
Vanaf 16 mei tot en met 26 juni 2021 zal de kunstmanifestatie, hopelijk zoals vanouds, weer plaatsvinden in het Amsterdamse park. Dat deze verplaatsing mogelijk is komt volgens de organisatie deels door de flexibiliteit en ruimdenkendheid van de sponsoren en subsidieverstrekkers zoals Gemeente Amsterdam, Amsterdams Fonds voor de Kunst, Mondriaan Fonds, BankGiro Loterij Fonds en Prins Bernhard Cultuur Fonds.
De extra tijd die de organisatie nu krijgt, gebruiken ze om contact te houden met de kunstenaars, betrokkenen en partners. Hierbij willen ze gaan onderzoeken hoe de verschillende partijen elkaar het beste kunnen ondersteunen. Ook wordt er gekeken naar het implementeren van de nieuwe betekenis van het thema. Entre Nous – De magie van de ontmoeting, is een thema dat, vanwege de anderhalvemetersamenleving, actueler en urgenter is dan ooit. Door de extra tijd kan de editie aangepast worden waardoor er niks verloren zal gaan.
Deelnemende kunstenaars
Maria Barnas, Maarten Bel, Circus Engelbregt, Studio Zoro Feigl, Arnon Grunberg, Eduardo Guerrero, Manon van Hoeckel, Atelier van Lieshout, Radio Noord/Zuid, Studio Ossidiana
ONTMOETEN
Paul ZwarensteinVoor het eerst rijd ik een rondje Vondelpark in de tredmolen van de jogger. Niet op sportschoenen maar om de Koga Miyata te testen die een vriend niet meer gebruikt en mij cadeau heeft gegeven. Een mooi leren zadel dat ik in de fietsenwinkel van de Hallen vindt zit goed. Bij het oversteken van de Overtoom voel ik mij als een rijder op een paard. De fiets als verlengstuk van mijn manlijkheid. Door het Rijtuigenhof rechtsaf en dan vol gas. Vlak voor de bocht bij de uitgang naar de Amstelveenseweg haal ik een meisje op een damesfiets in die in snelheid niet veel onder doet voor mijn bike. Ze rijdt op een versnellingsloze stadsfiets en heeft haast. Als ik opzij kijk bij het inhalen, lijkt het haar geen moeite te kosten om die inspanning te leveren. Het moet een fietsmeisje zijn. Ik wil mijn duim opsteken maar doe het niet. Al snel voel ik dat ik veel te snel van start ben gegaan.
Iets voorbij de uitgang naar het Valeriusplein aan de rand van de hondenwei staat een gigantische neushoorn op het punt de weg over te steken. Ik verbaas mij erover dat ik door wil rijden zonder uit te zoeken wat het dier daar doet. Honderd meter verder keer ik om. Staand op mijn trappers nader ik het beest recht van voren, maak een rondje rechtsom. Aan de bovenkant van de bilpartij zit een raam. Naar binnen kijken lijkt mij niet gepast. Het zilver-gouden beeld imponeert en verzacht. Het staat met zijn kont naar de honden en hun eigenaren die altijd ruimschoots het veld bevolken. Het lijkt alsof het onverstoorbare beest net de wei overgestoken is. De honden in verwarring heeft achtergelaten. Ze zullen zich afvragen of het rapen van weggeworpen ballen en stokken nog wel past nu de neushoorn zich over het drollenveld heeft ontfermd.
Iets meer dan tien jaar geleden glijdt er een houten schip de haven in Friesland binnen waarop twee mannen die vragen of ze in een van de lege boxen mogen liggen. Tim is de eigenaar van het schip. Hij werkt met hout, heeft het schip zelf gebouwd en is er een aantal jaren geleden mee naar Europa gezeild. Zijn schip heet “HIPPO”. Elk jaar komt hij een aantal maanden door Europa zeilen, ontmoet mensen en laat vrienden uit Amerika meezeilen op zijn trip naar een gekozen bestemming. Langs de kust van Noorwegen naar Sami-land, het noordelijkste puntje van Noorwegen, rond Spanje de Middellandse Zee op. Het volgende plan is over de Donau naar de Zwarte Zee, naar Turkije. Hij wil zijn schip deze winter in de haven in Friesland achterlaten en volgend jaar terugkomen. Hij heeft een paar weken om het schip winter en storm klaar achter te laten. Het zeilseizoen is voorbij, hij gaat terug naar Connecticut. Ik neem hem mee naar Amsterdam.
Ik ben een zomer Fries. Vaar met groepen op Fries erfgoed over de meren. In de winter woon ik aan de kade in Amsterdam. De paar dagen voor zijn teruggaan naar Amerika, wisselen wij uit in Amsterdam. Wij zijn ongeveer dezelfde problemen tegengekomen met de moeder van onze dochters en blijven zoeken naar de romantiek die zich in onze hoofden heeft vastgezet. Hij heeft een nieuwe liefde gevonden in een vrouw met twee dochters en een zoon die hij volgend jaar mee wil nemen op zijn reis naar de Zwarte Zee. Aan het eind van dat jaar vindt hij een ligplaats in Würzburg aan de Mainz.
Wij hebben af en toe mailcontact. Op een kaart uit Amerika na het seizoen schrijft hij dat de trip naar het oosten desastreus is verlopen. De kinderen van zijn nieuwe liefde op zijn schip werd een ramp. Hij heeft de zoon van boord gegooid en dat overleefde de verhouding niet. Zijn huis in het bos waar hij goedkoop kan leven houdt hem warm en hij denkt erover in januari een roadtrip te maken naar Texas waar de vriend van hem woont waarmee hij de haven in Friesland binnen kwam varen. Als ik hem het jaar daarop mail om naar zijn plannen te vragen, krijg ik geen antwoord. Wel van zijn Texaanse vriend. Tim is op zijn trip met zijn motor, in een wolkbreuk naar een tankstation de weg over gestoken. Overreden door een vrachtwagen.
Een jaar later komt de Texaan naar Friesland om wat plaatsen te bezoeken die hij met Tim heeft aangedaan. Hij werkt voor een grote maatschappij in Singapore en is naar Nederland gekomen met zijn vriendin. Wij rijden met zijn drieën naar Harlingen om Tim te herdenken. Op de terugweg naar Sneek zien wij de inktzwarte wolken van een onweer achter ons dichterbij komen. Wij rijden Bolsward voorbij. Een prachtige regenboog eindigt precies op het tankstation net voorbij Bolsward. Onweer, donder en bliksem, Laat Tim even van zich horen! Tekens aan de wand. Ik zet de auto stil onder de overkapping van het tankstation.
Een paar dagen later rijd ik nog een keer langs de neushoorn in het Vondelpark. Een vrouw met een bordje in haar hand voor het beeld blijkt meer te weten over het waarom van alles.... Het project Entre nous – Omdat wij zijn, het is de bedoeling dat de neushoorn staat voor de toevallige ontmoeting. Ik vertel Marisol Ferradás het verhaal van Tim en zijn Hippo. Zij geeft mij een uitnodiging voor de opening, Kunst aan de Schinkel.
WHO ARE WE WITHOUT THE OTHER?
MARISOL FERRADÁS - EVA GONGGRIJPSouth African philosopher Mogobe Ramose interpreted the term ‘ubuntu’ [I am, because we are] on the understanding that nothing is preordained. In brief this means you come into being through action. Humans only actually become human through relationships with others. This is the opposite of the Western philosophy of, for instance, Descartes who wrote ‘I think, therefore I am’; individualism is paramount.
What these two philosophies have in common is that they permit doubt and delay judgment or make it uncertain. The space thus created enables us to open ourselves, giving the other the opportunity to present themselves. It is there that the magic of the encounter takes place. If we take on the other’s story, a connection may develop: after all, we are all human. This allows us to pass on each other’s stories.
Public spaces, and the park in particular, are ideal places for meetings. They are places for conversations, perhaps with a stranger, who you can share something with, a thought, a poem, a touch. You can also withdraw in peace, the meeting is then with yourself or nature.
The theme for KadS 2021 had already been conceptualised in 2019 before the Covid-19 pandemic broke out. However, since then, the importance of true meetings, not behind a screen, but in the streets, trams or parks has become all the more apparent.
The selected artists were asked to make new works for specific locations in the Vondelpark or Schinkelbuurt with particular attention to the public experience. The results are poetic, playful, abrasive, interactive works. Through sculpture, performance, intervention or installation, the public are invited to make contact.
This edition of KadS has been modified several times due to the lockdown, only to be postponed again. When the world seemed to be opening up again, we quickly restarted preparations. Not everything went to plan as a result, but what we can’t do now, will still be there for us.
Not everything worked to our disadvantage. It seems as if – as a society – we have become more open, more sincere over the past 18 months... We enjoy watching each other without masks or interfaces. We need each other, because we are.
THE MAGIC OF MEETING
Edo DijksterhuisA meeting can cause a flurry of sparks or be like a slow meandering stream. It can bang heads, be rough, whirling or surging. In any case, something happens, is exchanged and those meeting will be changed forever, even if only marginally. Human interaction is the driving force behind change and progress.
Marisol Ferradás felt this strongly when she organised her first exhibition. Le complot (2004) was a guerrilla exhibition in the Vondelpark. Ferradás had left hand-written notes on silk patches all over the park. Visitors paused to read them, followed the written trail like Hansel and Gretel’s breadcrumb trail, discussed the why of the notes, who had made them and whether it was allowed, spreading messages like that.
Seven years later, Le complot’s next manifestation arrived in the shape of Kunst aan de Schinkel (KadS). This biennial’s objective was and is to make visitors to and the inhabitants of the Schinkelbuurt get acquainted and to surprise them with contemporary art. For the fifth edition, Ferradás will return to Le complot’s foundations. For past editions, the route had been expanded to include the tram depot or even further into the Schinkel neighbourhood. Now the emphasis is back on the Vondelpark, a natural meeting place that suits the theme Entre Nous perfectly.
Eva Gonggrijp and Merel Noorlander (the latter until 2020) were approached to be curators. They had a list of artists drawn up by early 2019 which included almost every artistic discipline. The participants varied from recent graduates to internationally acclaimed veterans.
However, then the Covid-19 pandemic broke out and in one fell swoop the event, that had been planned for 2020, became impossible. Yet the theme was more current than ever. During lockdown everyone had to rely on themselves and became isolated. Meetings shifted online, interaction became virtual. After a few short months, everyone was desperate for touch and sick to the back teeth of Zoom.
Now lockdown is officially over, our social lives are slowly reawakening. Things are little hesitant; kissing and shaking hands haven’t made a comeback just yet. Some people have become slightly people-shy and the danger of overstimulation is quite real. However, the desire to re-connect is intense again. This is why the KadS organisation didn’t want to wait any longer and started work as soon as the world reopened. To be an occasion, a mediator and a platform for as many meetings as possible.
NUR DIE WURST HAT ZWEI
Arnon GrunbergSince art started demanding an autonomous zone for itself – a side effect of romanticism – it has been forced to repeatedly justify its existence. Because who is that autonomous zone good for other than the artists themselves?
People said this was warranted on the basis of morals and the revolution. Artists strive for a better world, further the revolution. Russian poet Vladimir Majakovski (1893 -1930) for instance, referred to himself as the ‘poet of the people’ and lauded the 1917 October Revolution. The term ‘revolution’ has become disused and contemporary poets and artists are aware of the dangers of praising revolutions. However that better world is still alive and well. Subsequently, therapy got dragged into it. Artists will do what therapists cannot; they will heal you.
Civilisation is always useful and so many have defended art as one of civilisation’s pillars. No civilisation without art apparently. The Mars der Beschaving [civilisation march] was held in the Netherlands in 2011 to protest against the Rutte-I (VVD[liberal party], CDA [christian-democratic party], tolerated by the PVV [right-wing party]) cabinet’s cuts. Now cuts are never nice, but civilisation ending if the government doesn’t reserve money for the arts or reserves less, seems like a contentious opinion, even just historically speaking. More importantly: if you go to war for civilisation’s sake, whether metaphorically or not, you aim to defeat the barbarians. Those barbarians again, without whom civilisation apparently also can’t exist. And then there is empathy. If there’s nothing good left to say about art, then you can always state that it makes people more empathetic. Poor animals those humans. Who have to resort to art to access their empathy. ‘What caused you to jump in the sea and save three drowning people of whom two survived Mr De Vries?’ ‘Art, dear interviewer, particularly Bruce Nauman’s work.’
Now the abovementioned are lines of defence that serve to protect the arts and literature from their enemies or rather: the sceptics, the indifferent; not incorrect per definition. Moreover, the revolution was beautifully celebrated in song by Majakovski. The uninspired works about the revolution have been forgotten, thank God. The flood of mediocre, loveless creations that clearly reveal the maker was bored during their genesis, shouldn’t concern us.
Imagine if everyone – our democratic ideals materialised – everyone was an artist, everyone a barbarian, everyone equally tall and equally short – were a Friedrich Nietzsche or Vincent van Gogh? If you democratise the unique, you are left with the purely average, which no one can object to and which Stephan Remmler once wrote a carnival song about: ‘Alles hat ein Ende, nur die Wurst hat zwei.’ Now in my opinion art and literature can be almost anything, we are discussing an autonomous zone for a reason. For example, art may also be comforting and sentimental. Personally I think reality is sentimental enough, but naturally not everyone seeks the same in art and literature.
I would however like to emphasise that in art and literature – if we lump the two together briefly – we encounter unlivable truths, the compassionless gaze with which we cannot tire ourselves in daily life because they out-survive us and endanger our social conventions. If this festival is about encountering – and what festivals are truly about we only discover afterwards – we definitely shouldn’t think of the well-intentioned moaning about Covid-19 and how terribly we’ve missed out parties. After all, these complaints are little else than the wailing of a few generations back, somewhere during the 1970s, when during the starter at Christmas dinner there was plenty of whining about the Dutch famine of 1944 - 1945 and the tulip bulb soup. The encounter should also be removed from the realm of so-called spirituality. One seeks the foreign because one no longer knows what is familiar. The encounter devolved into a form of exoticism: theforeign is embraced to drive out the lack of their own unicity. No, people meet the merciless and whoever responds that you encounter mercilessness of all shapes and sizes in daily life, is also right. In the arts however, one may encounter analytic mercilessness, which differs from the scientific and the philosophical to the extent that it need not be systematic, it can be intuitive, in fact that’s even preferable.
In daily life, in unavoidable civilian society, we cannot relieve ourselves of all manner of illusions, particularly the illusion of morals, however the artistic autonomous zone is an autonomous zone where one can shed these oh so crucial civil illusions, those of politeness and all manner of hygiene (art is often filthy), that of equal opportunities and the dream of owning your own home, that of your own domestication as the meaning of all meanings (I am in complete control of myself, my shoes are shined, my shirts ironed, my mouth washed out with soap repeatedly, the excuse is on the tip of our tongues, we never defecate in our pants), our dream and our nightmare, culminating in the nursing home where we find our drooling fathers, sleeping on newspapers and we call out: ‘Daddy, look what we brought you, a slice of cheesecake!’ Oh, those encounters.
A colleague told me about a brother who as a child was highly skilled at grabbing bluebottles from the air at their holiday bungalow. After capture, he would just as adroitly rip their wings off so they spun around a little longer. She told me she’d never forgotten the sound of those flightless bluebottles. Another encounter.
The civilian realm is indispensable, over time, only there will people be able to live, the true bohemian dying sooner than the false Messiah or ending up as an unaware clown. But who wouldn’t want to escape from the pious, yet joyless prayer decent citizens mumble daily?
You meet ice picks in the arts. Graham Greene (1904 - 1991) stated that novelists had to have a splinter of ice in their hearts to view fellow humans as source material. Here, in this autonomous zone, you get to meet the snow queen without your heart having to melt.
Ultimately, it is about controlled encounters with the unbearable. Although the controlled can also run riot. And perhaps it is the unbearable, the ice pick that provides us with what people crave most: meaning.
Atheïsme is een kantoorbaan. Neem vakantie van het atheïsme
NRC NieuwsCommune der gelovigen In 2018 had Arnon Grunberg een visioen: hij wilde een tijdelijke commune met een tijdelijke religie in de staat Oklahoma stichten. Hij ging proefdraaien in Vinkeveen waar een Zeeuwse geit als tijdelijke God moest dienen. En het geschiedde (bijna).
In het voorjaar van 2018 reisde ik door het westen van Amerika om het verlangen naar God in die contreien in kaart te brengen. In diezelfde tijd zag ik de documentaire Wild Wild Country, over de opkomst en ondergang van de Baghwan-commune in een dorpje in Oregon. Verlangen naar spirituele bevrijding, massahypnose, loyaliteit en verraad, de verleidingen van ongebreideld leiderschap, alles kwam in die serie aan bod. Het kortstondige maar relatief grote succes van de Baghwan maakte duidelijk hoe gevoelig sommige westerlingen waren voor de verleidingen van exotische profeten. De vlucht voor de leegte van het materialisme voerde naar het exotisme. De afwasmachine was ongetwijfeld een tijdbesparende stap voorwaarts, maar het verlangen naar een leven dat meer te bieden had dan de verlokkingen van het witgoed knaagde en als ik zo om me heen kijk, knaagt het nog steeds. Op de vraag naar de zin van het leven antwoordt niemand met ‘welvaart’.
Aan het eind van mijn reis door het zuidwesten van Amerika had ik een visioen. Ik wilde een tijdelijke commune met een tijdelijke religie in de staat Oklahoma stichten. Drie maanden, dat was tijdelijk.
Het was geen echt visioen, eerder een min of meer rationele overweging, maar soms moet je min of meer rationele overwegingen visioenen noemen, anders lukken sommige dingen nooit, bijvoorbeeld het stichten van een geloofsgemeenschap.
Ik wilde onderzoeken of ik kon ontkomen aan de valkuilen van communes uit het verleden, ik was benieuwd of de rauwe machtsstrijd en de seksuele losbandigheid konden worden vermeden; dergelijke losbandigheid, zo leerde het verleden, eindigde vroeg of laat met bitterheid en reproduceerde min of meer de hiërarchische verhoudingen uit de materialistische samenleving waaraan men hoopte te ontsnappen.
Een goedaardige gemeenschap, zonder trots te zijn op die goedaardigheid. Mocht de commune ontaarden dan kon die altijd vroegtijdig worden ontbonden. Het leek me hoe dan ook verstandig wat artsen, psychiaters en andere welzijnswerkers onder de volgelingen te hebben. Voor het geval dat.
Ik schreef alvast geloofsbrieven en religieuze oefeningen waarin onder andere te lezen viel:
‘Atheïsme is mooi en nuttig maar wel een kantoorbaan. Neem vakantie van het atheïsme.’
Alsmede:
‘Laat u zelf uit, vrienden. Wij komen samen om onszelf uit te laten.’
En verder:
‘Denkt u dat wij de kracht hebben voor nog een revolutie? Wij mogen blij zijn als we de volgende ochtend halen.’
Ik sloot af met:
‘Met het spookachtige vuur van de gevonden voorwerpen zullen wij de wereld verlichten.’
Het festival Kunst aan de Schinkel bood me de gelegenheid een commune te beginnen die nog tijdelijker was dan tijdelijk, 48 uur – een try-out. Mijn vraag of een tijdelijke commune ook kunst kon worden genoemd, werd volmondig met ja beantwoord, het experiment was kunst genoeg.
Marisol Ferradás van het festival vroeg wat ik nodig had en ik antwoordde: „Geiten.”
Om te beginnen omdat ik meende dat een religieuze commune, hoe tijdelijk ook, niet zonder een heilig of onrein dier kon, waarbij het heilige en onreine elkaar in de praktijk niet hoeven te ontlopen. De tijdelijke religie zou GOAT, Greatest Of All Time, heten met een geit als tijdelijke god. Niet om à la Reve de geit/godheid te beminnen – ook de tolerantie voor bestialiteit is de afgelopen decennia aanzienlijk afgenomen zoals blijkt uit een lezenswaardig essay van Amia Srinivasan dat onlangs in de London Review of Books stond – maar om de geit op respectvolle wijze te vereren en te voorzien in Haar behoeftes, om intiem en toch respectvol met de geit c.q. godheid te verkeren. Afgezien hiervan wilde ik de Dierenbescherming en haar welwillende aanhangers niet ontrieven.
De commune van 48 uur zou op twee eilanden in de Vinkeveense plassen opbloeien. Deelnemers konden zich opgeven door te reflecteren op het kwaad, niet in de laatste plaats het kwaad in henzelf. Denken over het kwaad houdt een gemeenschap bij elkaar. Wel hoopte ik duidelijk te maken dat wie hoopte op zelfkastijding als snelste route naar zingeving bedrogen uit zou komen door als motto te kiezen: er is geen straf, dat is de straf.
Het kwaad zou op de eilanden binnen de grenzen van de wet worden bestudeerd
Het kwaad zou op de eilanden binnen de grenzen van de wet worden bestudeerd, schreef ik alvast aan geïnteresseerden, wat een van de potentiële deelnemers ertoe moet hebben verleid te schrijven dat ze mij zachtjes wilde slaan, „met de hand, hard te slaan, te slaan met een voorwerp.” Een reden gaf ze niet op, maar wellicht smeekt het kwaad erom grenzen te overschrijden en fungeert de goeroe slechts als uithangbord.
Aangezien de plaatsen beperkt waren, selecteerde ik deze dame niet. De tijdelijke goeroe begon zijn bestaan met enige lafheid, angst voor een pak slaag. Haar fantasie kon immers zomaar werkelijkheid worden.
Uiteindelijk ontmoetten elf deelnemers met nog wat fellow travellers elkaar op zondagmiddag 26 september in de buurt van station Abcoude. (Het station van Abcoude is een heilige plek geworden.) Vandaar werden wij door André, eigenaar van het eiland waar wij zouden slapen – de dagactiviteiten vonden plaats op een ander eiland – op een boot (waar vroeger koeien op werden vervoerd. André zei: ‘Vroeger waren de koeien minder dik’) naar het zogeheten ‘slaapeiland’ getransporteerd.
De Zeeuwse geiten die zouden arriveren bleken weer teruggekeerd naar Zeeland. De eigenaar had niemand aangetroffen op de afgesproken plek en later gezegd: „Als je niet op tijd bent om de dieren te ontvangen, hoe kan ik er dan op vertrouwen dat je goed voor ze zult zorgen?”
We moesten het zonder godheid stellen.
De leeftijden van de deelnemers varieerden van begin twintig tot begin zestig, ongeveer net zoveel mannen als vrouwen. Filosofen (mensen die hun studie filosofie hadden afgerond of nog aan het studeren waren) waren oververtegenwoordigd. Ook in het algemeen leken hogeropgeleiden oververtegenwoordigd. Drie deelnemers kwamen uit België, een kwam uit Duitsland, een was Zuid-Afrikaans/Iers. De voertaal was Engels.
Tijdens het kennismakingsgesprek bleek dat de meeste deelnemers uit nieuwsgierigheid waren gekomen of op zoek waren naar verbondenheid. Een kleine minderheid had affiniteit met mijn literaire werk. Op de vraag wat de deelnemers het liefst zouden vermijden antwoordden drie dat ze bereid waren tot veel maar dat ze algehele openbare naaktheid onprettig vonden.
Hoewel ik als huiverige goeroe – ik vermoedde dat het moeilijk zou zijn de door mij zo geliefde rol van buitenstaander en observator vol te houden en tegelijkertijd goeroe te zijn – er de voorkeur aan gaf goedaardig anarchisme op te laten bloeien en daarom niets te plannen, begreep ik dat anarchisme, ook voor 48 uur, enige leiding en invulling vereist.
Wie zich omdraaide, kon in het gezicht kijken van iemand die hij nog maar net had ontmoet
Naast het liggend luisteren naar gongmuziek door een Chileense gongspeler – een hoogtepunt–, een les krav maga – verdedigingstechniek: het lichaam warm maken en je verdedigen tegen een vijand zijn ook manieren om met het kwaad om te gaan – was er een leesclub geleid door een filosoof (een van de deelnemers). We lazen een fragment uit La Philosophie dans le boudoir ou Les Instituteurs immoraux (in het Nederlands vertaald als: Slaapkamergesprekken. Een erotische leerschool) en bespraken zinnen als: ‘Kortom: moord is een gruweldaad, maar vaak noodzakelijk.’ Minder schokkend als men beseft dat ook de filosoof Walter Benjamin stelde dat geen enkel gebod of verbod absoluut is, ook niet: gij zult niet doden. Alles hangt van de omstandigheden af. Het schijnbare kwaad schuilt in het bijwoord ‘vaak’.
Men kon biechten in een hot tub. Ook psychoanalyse, de seculiere biecht, in bad of zwemmen met de psycholoog lijkt me een welkome afwisseling van de reguliere setting (stoelen, plant, doos tissues, abstract schilderijtje aan de muur) waar de cliënt geacht wordt zijn hart te luchten.
Het bleef allemaal bijzonder beschaafd. Ook het kwaad werd in uiterst beleefde gesprekken behandeld. Op dit eiland bleek het kwaad een theoretische aangelegenheid, zelfs binnen de grenzen van de wet werd er voor zover ik kon overzien geen kwaad aangericht. Als er al sprake was van ontaarding dan zat die in het beleefd wachten op instructies van de leiding. De beschaving een dun vernisje? Welnee, om de beschaving te verdrijven moet die dikwijls eerst uit de mens worden geslagen, en zelfs dat lukt niet altijd. Al kan volgzaamheid bij een kwaadaardige goeroe minder beschaafde neveneffecten hebben.
’s Avonds dreef de kou sommige deelnemers opnieuw de hot tub in en in de veiligheid van de duisternis gaven enkele deelnemers, onder wie de goeroe, zich half of geheel over aan naaktloperij.
We hebben allemaal in dezelfde tipitent geslapen. Zij aan zij. Wie zich omdraaide, kon in het gezicht kijken van iemand die hij nog maar net had ontmoet. De Belgen hadden de eerste nacht hun matrassen naar buiten gesleept. Vanwege het gesnurk in de tent verklaarden ze de volgende ochtend.
Voor zover een gemeenschap uit ongemak bestaat, was het gezamenlijk slapen in de tent de indringendste vorm van gemeenschap die ik in mijn kleine, tijdelijke commune mocht beleven.
Wat er de tweede nacht is gebeurd, is mij onbekend. Ik ging om één uur slapen, maar toen ik om zeven uur wakker werd, smeulde het kampvuur nog en glipte er een van de volgelingen door de struiken in de richting van haar slaapzak.
Het idee van gemeenschap was misschien meer tot leven gekomen dan de sensatie van een nieuwe, tijdelijke religieuze commune, maar er was Oklahoma; driekwart van de deelnemers gaf aan mee te willen.
Er waren levensverhalen uitgewisseld, vaak tot vroeg in de ochtend. Een van de deelnemers was bijzonder emotioneel geworden, tot mijn verbazing door De Sade.
De Zuid-Afrikaanse dame zei zonder enige ironie: „This gave me a sense of belonging.”
De vraag was hoelang dat gevoel ergens bij te horen zou standhouden. Ik had vooral de geit/godheid gemist, we hadden niets aanbeden noch iets vereerd – het beschavingsideaal is geen religieus ideaal. Ook was er niets ontheiligd. Wel vermoedde ik dat gedurende die drie maanden in Oklahoma het kwaad meer zou worden dan een theoretische aangelegenheid.
Op de boot terug verklaarde ik: „Jullie waren allemaal buitengewoon aardig en lief, voor mij, voor elkaar.”
Het afscheid was emotioneel. Hooguit vond ik dat we een klein beetje stonken. Nee, het viel niet te ontkennen, we hadden onszelf eens goed uitgelaten.
12 oktober 2021
Schrijver Arnon Grunberg zet tijdelijke geloofsgemeenschap op
Rudy Ligtenberg, RD Reformatorisch DagbladOp beschaafde wijze het kwaad in jezelf zoeken. Dat is het doel van een experiment dat schrijver Arnon Grunberg met twaalf deelnemers op een onbewoond eiland gaat uitvoeren. Een commune met een tijdelijke religie.
In het kader van de kunstmanifestatie Kunst aan de Schinkel (KadS) in Amsterdam zal Grunberg van 26 tot 28 september optreden als geestelijk leider van een select gezelschap van twaalf mensen die zich voor het project hebben opgegeven. De locatie is geheim – ergens in de buurt van de Randstad.
Wat bent u precies van plan?
„In 2018 heb ik zes weken door een aantal westelijke staten van Amerika gereisd om een reportage te maken over kleine en grote religieuze gemeenschappen en over de rol die God in dat land speelt. In dat kader zag ik een documentaire over de Baghwan, een sekte die uiteindelijk totaal ontspoorde. Dat bracht mij op het idee of het misschien mogelijk is om een religieuze gemeenschap te beginnen zónder dat bepaalde mensen zich als autoriteit opwerpen en hun macht gaan misbruiken. Ligt de verleiding van misbruik altijd op de loer, of kun je ook op een verantwoorde manier met macht omgaan? Om dat uit te vinden ga ik over een paar jaar in de Amerikaanse staat Oklahoma een tijdelijke commune met zo’n 100 tot 120 mensen opzetten. Het is de bedoeling dat dat project drie maanden gaat duren. Van de kunstmanifestatie KadS kreeg ik de mogelijkheid om in Nederland alvast op kleine schaal een soort voorproef te houden.”
Een tijdelijk geloof lijkt in tegenspraak met zichzelf.
„De Australische schrijver J. M. Coetzee laat de hoofdpersoon in ”Elizabeth Costello” zeggen dat romanschrijvers alleen in tijdelijke dingen geloven. Dat vond ik een heel intrigerende en ook wel provocerende uitspraak. Ten dele kan ik me erin vinden. Ik denk dat wij in een cultuur leven waarin we voortdurend in tijdelijke dingen geloven. Kijk maar naar de complottheorieën die de ronde doen. Zelfs als we deel uitmaken van een religieuze gemeenschap kunnen we ons daar niet helemaal aan onttrekken. Ik begrijp dat het paradoxaal klinkt, maar ik wil onderzoeken wat het betekent om tijdelijk in iets te geloven – en of dat dan nog wel geloof genoemd kan worden. En waarin geloof bijvoorbeeld verschilt van hoop en vertrouwen. Want dat je tijdelijk kunt hopen is evident – je kunt de hoop verliezen. Er zijn ook mensen die het geloof verliezen, of juist terugwinnen.”
U wilt daarnaast het kwaad in de mens bestuderen…
„Dat klopt. Ik heb de deelnemers gevraagd om in maximaal 800 woorden de aantrekkingskracht van het kwaad te beschrijven, waarbij ze ”het kwaad” ook definiëren. De vraag wat ”het kwaad” is en hoe we daarmee omgaan, is cruciaal in onze samenleving. De mogelijkheid dat we tot geweld in staat zijn beangstigt én fascineert mensen. In mijn romans en essays schrijf ik daarover. Het leek me interessant om ”het kwaad” nu eens niet buiten onszelf, maar in onszelf te zoeken.”
Waarom legt u de verbinding met religie?
„Ik denk dat geen religie eraan ontkomt, net als de staat overigens, om bepaalde wetten te verkondigen, normen te stellen en om onderscheid te maken tussen wat wenselijk en niet-wenselijk is. De meeste religies, zeker de monotheïstische, doen dat in vrij absolute termen; ik denk dat je er ook wat minder absoluut over zou kunnen denken. Als je de Bijbel bestudeert zie je dat er op veel wetten uitzonderingen bestaan, dat je ze in noodsituaties mag overtreden. Dat vind ik een belangrijk aspect van mijn tijdelijke commune. Ik denk dat we in onze maatschappelijke discussies vaak de neiging hebben om morele standpunten absoluut te maken en niet toe te passen op concrete situaties. We scheiden veel te gemakkelijk het zwart van het wit zonder oog te hebben voor het feit dat de meeste menselijke gedragingen zich in de grijze zone bevinden. Een milde vorm van grensoverschrijding is dat we een rood licht negeren als er geen verkeer aankomt.”
Gereformeerde christenen zullen voluit erkennen dat het kwaad in de mens zit, en dat het uit de hand loopt als het niet enigszins beteugeld wordt. Is dat ook uw vertrekpunt?
„Ten dele. Het is alleen de vraag hóé dat kwaad beteugeld moet worden. Ik zou eerder willen zeggen dat de mens verleidbaar is en dat verleidingen de vorm kunnen aannemen van het kwaad. En dan kom je ook bij de schuldvraag. Het feit dat je verkeerde behoeftes hebt, maakt iemand in mijn ogen nog niet schuldig – maar misschien verschil ik daarin van de meer religieuze opvatting. De gedachte, het verlangen an sich is nog onschuldig, denk ik. Voor mij begint het kwaad pas echt als er een wezenlijk slachtoffer is, wanneer iemand wordt benadeeld of pijn gedaan. Als ik slecht denk over iemand, dan is het kwaad daarmee nog niet begonnen. Want het betekent helemaal niet dat ik de daad bij de gedachte voeg.”
Omgekeerd is het wel zo dat de daad begint bij een gedachte…
„Zeker, helemaal eens. Maar het feit dat het kwaad begint met een gedachte of een verlangen betekent absoluut niet dat iedereen die een verkeerde gedachte of wens heeft in het domein van het kwaad moet worden geplaatst en zich schuldig moet voelen.”
Waarom vindt u het zo belangrijk om dat te benadrukken? Er ís toch veel kwaad in de wereld?
„Als je het accepteert dat je tot het kwaad in staat bent, hoef je ook niet zo te schrikken van je kwade gedachten. Dat is een stap die veel mensen nog niet durven maken en juist daardoor ontstaat onheil. Mensen die niet goed overweg kunnen met verkeerde gedachten en verlangens, raken gefrustreerd en dat kan leiden tot implosies of explosies. Wanneer het kwaad onderdrukt wordt, loop je het risico dat de snelkookpan op een gegeven moment overkookt.
Als je zegt dat het kwaad in alle mensen zit, moet je accepteren dat er bepaalde risico’s zijn. We kunnen het kwaad nooit volledig uit de wereld verdrijven zonder zelf over te gaan tot kwaadaardigheid op grote schaal. Ik denk dat veel mensen dit nog niet goed beseffen. Het belangrijkste punt dat ik wil maken is misschien wel dat de strijd tegen het kwaad zelf enorm kwaadaardig kan worden. Concreet zie je dat in Nederland bij burgers die jacht maken op mensen die als pedofiel bekendstaan. Los van de vraag hoe je over pedofilie denkt, is zulk optreden volstrekt onwenselijk. Het is lang niet altijd evident dat we zelf het licht vertegenwoordigen dat tegen de duisternis strijdt. Als je religie fundamentalistisch invult, krijg je ontsporingen. Waar barmhartigheid en vergevingsgezind worden uitgesloten, wordt samenleven moeilijk. We moeten op moreel verantwoorde wijze een uitlaatklep zoeken.”
Speelt uw Joodse achtergrond een rol in het hele gebeuren?
„Niet bewust. Ik ben religieus opgevoed en heb absoluut geen aversie tegen religie. De geschiedenis van het Joodse volk heeft mij beïnvloed, de geschiedenis van mijn ouders, die deel uitmaakten van het Joodse volk, en ook de cultuur die daarbij hoort, hebben mij diepgaand gevormd. In mijn kinderjaren werd ik naar de Misjnaschool gestuurd, waar de Joodse wetten werden uitgelegd. Wat ik daarvan heb geleerd is dat je ontzettend goed moet lezen. Ik werd er ook aangemoedigd om teksten te interpreteren en daarover te discussiëren. Ik vind het nog altijd buitengewoon belangrijk om te laten zien dat er verschillende interpretaties van teksten mogelijk zijn, dat je daarover het gesprek kunt voeren, maar altijd weer terug moet naar de brontekst. Dat is iets wat naar mijn mening te weinig gebeurt in onze cultuur, waarin slordig, te weinig of helemaal niet wordt gelezen. Mensen zijn maar zelden in staat om een goede discussie over een tekst te voeren. Ik beschouw de Bijbel –het Oude en het Nieuwe Testament– als een belangrijke primaire tekst. Ik denk dat je die moet kennen om te kunnen begrijpen in welke cultuur we leven.”
Kunt u zich voorstellen dat sommige gelovigen met gefronste wenkbrauwen naar dit experiment kijken? Een leider met twaalf volgelingen doet denken aan Jezus en Zijn discipelen.
„Aanvankelijk was het idee om dit met meer mensen te doen, maar door corona moest het allemaal wat beperkter. Ik ontken niet dat er een toespeling naar Jezus en Zijn volgelingen in zit, maar ik heb niemand willen kwetsen. Als ik echt gelovig was, zou ik zelf aan heel andere zaken aanstoot nemen dan aan deze commune. We gaan respectvol om met religie en nemen die zeker serieus. Onze samenleving is niet goed te begrijpen zonder de erfenis van religie. Ik stel me ook niet op het standpunt dat verlichte mensen niet religieus kunnen zijn. Want dit betekent dat je jezelf op de hoogste tak van evolutie stelt en vindt dat de ander onder je staat. Juist dat beschouw ik als een vorm van kwaadaardigheid en gebrek aan zelfreflectie.”
Wat gaat u concreet doen op het onbewoonde eiland?
„Ik heb een aantal sprekers uitgenodigd en ik zal natuurlijk zelf wat vertellen. Maar de deelnemers hebben ook een eigen verantwoordelijkheid; ik ga niet als een goeroe zeggen wat er moet gebeuren. Het feit dat we in een beperkte ruimte moeten samenleven, zonder ordepolitie, zonder vanzelfsprekende autoriteit, is al een spannend sociaal-psychologisch experiment. Je kunt wel alles van tevoren gaan bedenken, maar dat sluit uit dat je te maken hebt met individuen die met hun eigen levenservaring meebepalen wat er gaat gebeuren. Zelf zie ik het als een belangrijke taak om goed te observeren. En ik hoop ook van de deelnemers te leren. De theoretische kennis van boeken moet in de praktijk geijkt en aangevuld worden.”
Arnon Grunberg
Arnon Grunberg (Amsterdam, 1971) is een Nederlandse schrijver en acteur. Hij is afkomstig uit een gezin dat zwaar getraumatiseerd is door de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder Hannelore Grünberg-Klein (1927-2015) overleefde Auschwitz. Zijn vader zat op talrijke adressen ondergedoken. Grunberg zwoer aan het eind van zijn puberteit elke vorm van religie af. Op 23-jarige leeftijd debuteerde Grunberg met ”Blauwe maandagen”, een sterk autobiografische roman, waarin onder andere de oorlogservaringen van zijn ouders aan de orde komen. In 2000 schreef Grunberg onder het pseudoniem Marek van der Jagt de roman ”De geschiedenis van mijn kaalheid”. Andere romans van zijn hand zijn: ”De asielzoeker” (2003), ”De joodse Messias”(2004) en ”Tirza” (2006). Voor deze laatste kreeg hij de Libris Literatuur Prijs, de Gouden Uil en de vijfjaarlijkse Prijs voor Proza van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Behalve romans schrijft hij gedichten, verhalen, essays en toneelstukken.
Van maandag 29 maart 2010 tot en met woensdag 16 mei 2018 schreef Grunberg de dagelijkse column Voetnoot op de voorpagina van de Volkskrant.
Voorafgaand aan de dodenherdenking 2020 op de Dam sprak hij de 4 mei-lezing uit in de Nieuwe Kerk.
24 september 2021 21:07
Ontmoet elkaar, is het devies bij Kunst aan de Schinkel
Kees KeijerContact maken met elkaar, durven we dat nog? De manifestatie Kunst aan de Schinkel moedigt bezoekers aan tot actie met een giganeushoorn en koffie als lokmiddelen.
Het was zo goed bedacht. Kunst aan de Schinkel (KadS), de tweejaarlijkse manifestatie, zou gaan over ontmoetingen. Marisol Ferradás, drijvende kracht achter de Soledad Senlle Art Foundation en oprichter van KadS: “De magie van de ontmoeting, dat was het thema. We wilden zorgen dat mensen weer fysiek met elkaar gingen communiceren, niet alleen via beeldschermen.”
Dat was voor de pandemie. Na een jaar uitstel gaat de nieuwe editie van KadS alsnog open. Met een bijeenkomst in het Vondelpark, waar Arnon Grunberg zich zal presenteren als geestelijk leider van een nieuwe tijdelijke religie.
Het idee is om met een groep van twaalf deelnemers naar een onbewoond eiland te gaan, niet ver van Amsterdam. Grunberg zal daar een tijdelijke religie opzetten. Eva Gonggrijp, die met Merel Noorlander de tentoonstelling heeft samengesteld: “Iemand had tegen Grunberg gezegd dat hij een valse profeet was. Mensen kunnen hem een brief sturen voor deelname aan de commune. In 800 woorden mag je uitleggen wat jouw aantrekkingskracht tot het kwaad is.”
Gezicht van de macht
In de ruimte van Ferradás aan de Schinkelkade is nu een hypnotiserend videodrieluik te zien van Tibor Dieters, twee jaar geleden afgestudeerd aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij laat memes en ander beeldmateriaal, voornamelijk van Trumpaanhangers, door een algoritme vervormen tot nieuwe video’s. Hoofden worden wanstaltige, monsterlijke wezens. Het gezicht van de macht wordt steeds gemuteerd, als een systeem dat zichzelf eindeloos in stand houdt. Bij de installatie klinken vervormde echo’s van Trumps speech op 4 juli bij Mount Rushmore.
Buiten verandert de sfeer met een vrolijke cartoonachtige installatie van Manon van Hoeckel op de Zeilbrug: vlaggen, de tekst Vaarwelkom en een grote hand. Die hand kun je laten bewegen om te zwaaien naar passerende vaartuigen. Gonggrijp: “In Museum Boijmans Van Beuningen heeft Manon van Hoeckel eens een wasserette geïnstalleerd. Mensen in de buurt kwamen met elkaar in contact en gingen kunst kijken terwijl ze een wasje deden. Briljant.”
Een van de spectaculairste werken van KadS is de verborgen installatie van Zoro Feigl in de ruimte onder de Zeilbrug. Na afdaling onder begeleiding hoor je in een betonnen hal de trams en auto’s over je heen denderen en dansen honderden kleine lichtvlekjes over de wanden en het plafond. Feigl staat bekend om zijn rumoerige kinetische kunst, maar dit werk is juist heel poëtisch en verstild, met dansende lichtpuntjes als nabeelden op je netvlies.
Op het Hoofddorplein heeft het vijfkoppige collectief Circus Andersom een installatie met zes loketten. Op de ene kant van het bouwsel staat Oplossingen, aan de andere kant moet je zijn voor Problemen. Gonggrijp: “Dit gaat over de zelfredzaamheid van de buurt.” Circus Andersom wil het initiatief van burgers activeren, zodat zij elkaar opzoeken om problemen en oplossingen bij elkaar te brengen. Niet wachten op instructies van bovenaf, maar zelf repareren wat mis is. Vooralsnog wordt er niet veel gebruik van gemaakt. Ferradás: “We gaan de mensen op het plein nog informeren. En waarschijnlijk gaan we ook koffie schenken.”
Altijd doordenderen
Een kunstwerk dat wel onmiddellijk uitnodigt tot gesprekken en discussies, is Moses, een levensgrote neushoorn van Atelier van Lieshout in het Vondelpark. Het enorme dier is boven de linkervoorpoot voorzien van een luik waar je doorheen kunt kruipen. Binnen ontvouwt zich een grotachtige ruimte met comfortabele schapenvachten. Metalen ringen aan de wand suggereren dat liefhebbers van SM hier de tijd van hun leven kunnen hebben. De neushoorn is een stoer dier, maar hij wordt ook bedreigd. Gonggrijp: “Joep van Lieshout identificeert zich met een neushoorn. Met de gedrevenheid van het dier. Altijd willen doordenderen.”
De titel verwijst natuurlijk naar de bijbelse profeet die de Joden naar het beloofde land leidde en op de berg Sinaï de tien geboden ontving. Het beeld moet een soort broeinest voor nieuwe ideeën zijn, een metafoor voor een vrijplaats. Het werk heeft een enorme aantrekkingskracht. Kinderen zijn zwaar onder de indruk, willen erop klimmen of erin kruipen. Volwassenen gaan met elkaar in gesprek.
Ferradás: “Door zo’n kunstproject komen mensen ineens met bijzondere verhalen. Er gaan nu al stemmen op of het werk van Atelier van Lieshout mag blijven.”
Entre nous – Omdat wij zijn / Kunst aan de Schinkel, kunstmanifestatie in het Schinkelgebied en het Vondelpark in Amsterdam: 25 juli t/m 5 september.
23 juli 2021, 15:18
PERSBERICHT
Entre nous – Omdat wij zijn
KadS [Kunst aan de Schinkel]
25 juli t/m 5 september 2021
Een kunstmanifestatie in het Schinkelgebied en het Vondelpark in Amsterdam.
‘De magie van de ontmoeting‘
Deelnemende kunstenaars
Maria Barnas [NL] - Maarten Bel [NL] - Circus Andersom [NL] - Tibor Dieters [NL] - Arnon Grunberg [NL] - Eduardo Guerrero [ES] - Manon van Hoeckel [NL] - Atelier Van Lieshout [NL] - Studio Ossidiana [IT] - Studio Zoro Feigl [NL] - Radio Noord/Zuid [NL]
Entre nous – Omdat wij zijn
Na ruim een jaar van gesmoord verlangen blijkt het thema van deze zomereditie, die aanvankelijk in het voorjaar van 2020 zou plaatsvinden, meer dan actueel. Kunstenaars trekken de buurt in en ontwerpen nieuw werk voor een zelfgekozen locatie, zoals een ondergrondse kelder onder de Zeilbrug of een mysterieus eiland dat plotseling opduikt in het Vondelpark. Vanuit hun eigen waarneming en discipline richten de kunstenaars hun pijlen op de stad waar dromen, obsessies en eigenaardigheden samenkomen. Dit resulteert in een kunstmanifestatie waarin het onderliggende motief, 'de magie van de ontmoeting', in al zijn facetten wordt uitgediept.
Tijdens de opening en gedurende deze 6 weken worden er rondleidingen, performances en interventies georganiseerd.
Grunberg leert u het kwaad kennen - G.O.A.T. – de kleine commune
Een door Arnon Grunberg geselecteerde groep van 12 deelnemers, vertrekt naar een onbewoond eiland, niet ver van Amsterdam. Grunberg, als geestelijk leider van de groep, zet hier een tijdelijke religie op touw. Twee dagen en nachten lang zal hij met ‘geselecteerden’ nét binnen de grenzen van de wet het kwaad praktiseren. De commune zal samen eten, dansen, slapen, baden, lezen, schrijven, vechten en nog veel meer. De datum is vanwege recente Covid-maatregelen verzet en wordt nader aangekondigd. Deelnemen aan dit project? Meer informatie Voorafgaand aan de commune, zal Grunberg tijdens de opening van KadS, in het Vondelparkzijn geloofsbrieven aan de gemeenschap voordragen.
Vraagtekens, mutaties en een ongrijpbaar universum in de Schinkelbuurt
Tibor Dieters | Viral | Sloterkade
171
De jonge kunstenaar Tibor Dieters toont op de hoofdlocatie van de Art Foundation een hypnotiserende reis door muterende beelden vanuit verontrustende memes die hij verzamelde op het internet, aangestuurd door algoritmes. De installatie visualiseert de zelfbevlekkende kracht van sociale media. Dieters viel op met zijn eindexamenwerk aan de KABK waar hij eveneens op intelligente wijze gebruik maakte van bestaande systemen om deze zichzelf te laten ontmantelen.
Manon van Hoeckel X De Reuringdienst | VAARWELKOM! | Schinkelbuurt
Op de Zeilbrug aan de Schinkel staat een cartoonachtige installatie met vlaggen, tekst en een grote hand, aangestuurd met voetpedalen door voorbijgangers; VAARWELKOM van Manon van Hoeckel. Uiteraard zwaaien passerende stuurlui terug, waarmee de hervonden lichtheid van het bestaan ons tegemoet straalt. De ontmoeting is voor van Hoeckel een terugkerend thema. Zo ontwierp van Hoeckel een wasserette in Boymans van Beuningen om buurtbewoners het museum in te lokken en met elkaar in contact te brengen.
Zoro Feigl | Phosphenes | Kelder Zeilbrug
Feigl schept in de verborgen kelder onder de Zeilbrug een onstoffelijk universum dat als een zwerm met een ondoorgrondelijke choreografie het netvlies tart, ontstaan door reflecties en beweging. Feigl staat internationaal bekend om zijn tactiele, kinetische kunstwerken. Hij toont met deze installatie, die van alle materialiteit is ontdaan, zijn tot nu toe meest poëtische werk.
Circus Andersom | Het Loket | Hoofddorpplein
Centraal op het plein staat het OPLOSSINGEN/PROBLEMEN loket van Circus Andersom. Het monument zal vraagtekens oproepen; geeft het antwoord op de vragen die niet gesteld worden of roept het vragen op die niet te beantwoorden zijn? Waarin het zelf-oplossend vermogen van de buurt beproefd wordt. De interactieve invulling zal vooral komen van de buurtbewoners zelf. Het collectief, (voorheen Circus Engelbregt) noemt zichzelf ook wel een ‘verbindende ontregelingsorganisatie’.
Vrijstaat, lusthof, kabouterblik en zwevende poëzie in het Vondelpark
Studio Ossidiana | THE BIRDS' PALACE | Vondelpark
(vanaf medio augustus)
In de waterpartij nabij de ingang Amstelveenseweg verrijst van Studio Ossidiana een eigentijds lusthof, dat mens en vogel toestaat elkaar te observeren. Dit werk evolueert en verandert gedurende 6 weken; een cross-over tussen architectuur, kunst en eco-design. Dit duo, bestaande uit Alessandra Covini en Giovanni Bellotti, maakt internationaal furore en is winnaar van de Prix-de Rome 2018.
Atelier Van Lieshout | Moses |Vondelpark
De expliciete en indrukwekkende Rhino Moses, die bij de plaatsing al veel aandacht kreeg van mens en dier, herbergt een ruimte in zijn buik waar snode plannetjes gesmeed kunnen worden. De Rhino verwijst zowel naar de gepantserde krijger als naar het offerdier. Het werk van drijvende kracht Joep van Lieshout is opgenomen in museumcollecties wereldwijd.
Maarten Bel | Vondelkabouter | Vondelpark
Aan de westkant van het park ligt een nonchalant weggeworpen reuze-bierblik dat op geregelde tijden een bovenmaatse Vondelkabouter huisvest: Maarten Bel. Hij verleidt passanten tot interactie waarbij hij vist naar fantasieën, zich opwerpt als scheidsrechter, een hondenuitlaat service biedt of gewoon een deuntje op zijn doedelzak speelt, precies zoals zijn kaboutermuts staat. Constante in het werk van Bel is het bevragen van de status quo.
Maria Barnas | Nachtinkt | Vondelpark
Nabij de brug Van Baerlestraat dwarrelen gedichten van Maria Barnas uit een boom. Haar gedicht Nachtinkt ontstond vanuit spontane ontmoetingen met de daklozen onder de brug en observaties van passanten: waarin de bomen namen krijgen het park langzaam onder water verdwijnt... Daarnaast declameert Barnas haar gedicht één op één tijdens de opening aan argeloze passanten. Barnas schrijft poëzie en is beeldende kunstenaar. In haar werk beschouwt ze tekst en beeld als gelijkwaardig.
Openingstijden
Hoofdlocatie: Art Foundation, Sloterkade 171. Open van do t/m zo 11:00 - 18:00 uur
Buiten openingstijden op afspraak: artfoundation@soledad.nl
Kelder Zeilbrug: op afspraak ma t/m vr 16.00 uur / weekend 18.00 uur
Buitenlocaties | doorlopend, 6 weken gedurende KadS (25 juli t/m 5 september 2021)
Organisatie
Marisol Ferradás | initiator & artistiek directeur
Eva Gonggrijp | curator
Merel Noorlander | co-curator tot 2020
Claartje Kortbeek | projectcoördinator
Kim Nathalia | productieassistent
Over KadS | Soledad Senlle Art Foundation Marisol Ferradás, eigenaar van mode agentuur Soledad Senlle, organiseerde vanaf 2007 tentoonstellingen vanuit haar showroom aan de Sloterkade. Ze besloot in 2011 met de kunst naar buiten te gaan. KadS ontstond in samenwerking met lokale partners, kunstenaars en bezoekers. De tweejaarlijkse manifestatie heeft dit jaar haar eerste lustrum bereikt. Klik hier voor de website.
KadS wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van:
Amsterdams Fonds voor de Kunst, Mondriaan Fonds, BankGiro Loterij Fonds, Prins Bernhard Cultuur Fonds, LiraFonds, Gemeente Amsterdam en Soledad Senlle B.V.
PRESS RELEASE
Entre nous – Because we are
KadS [Kunst aan de Schinkel]
Opening 25 July 14:00 – Sloterkade 171, Amsterdam
25 July - 5 September 2021
An art event in the Schinkel area and the Vondelpark in Amsterdam.
‘The magic of the encounter‘
Participating artists
Maria Barnas [NL] - Maarten Bel [NL] - Circus Andersom [NL] - Tibor Dieters [NL] - Arnon Grunberg [NL] - Eduardo Guerrero [ES] - Manon van Hoeckel [NL] - Atelier Van Lieshout [NL] - Studio Ossidiana [IT] - Studio Zoro Feigl [NL] - Radio Noord/Zuid [NL]
Entre nous – Because we are
After a longer period of stifled desire, the theme for this summer edition, originally planned for spring 2020, is even more topical. Artists move into the neighbourhood and create new work for a location of their choice, such as the basement of the Zeilbrug or a mysterious island that suddenly arises in the Vondelpark. Based on their own observations, the artists focus on the city where dreams, obsessions and idiosyncrasies meet, resulting in an art event that delves into all facets of the underlying motif the magic of the encounter.
Guided tours, performances and interventions will be organized during the opening and for the six weeks of the exhibition.
Grunberg teaches you about the evil - G.O.A.T. - the small commune
A group of 12 participants selected by Arnon Grunberg will reside on an uninhabited island not far from Amsterdam. Grunberg, as the group’s spiritual leader, intends to set up a temporary religion there. For two days and nights, he will practice evil with the ‘chosen few’ staying just within the bounds of law. The commune will eat, dance, sleep, bathe, read, write, argue and much more. The project has been postponed due to the tightening of Covid-19 measures and the date is yet to be announced.
Want to participate in this project?
Question marks, mutations and an intangible universe in the Schinkel area
Tibor Dieters | Viral | Sloterkade 171
Young artist Tibor Dieters will exhibit his hypnotising journey through AI-mutated images based on worrying memes he collected online at the Art Foundation’s main location. The installation visualises the self-abusive force of social media. Dieters attracted attention with his final’s work at the KABK where he also intelligently used existing systems to dismantle themselves.
Manon van Hoeckel X de Reuringdienst | VAARWELKOM | Schinkel area
The Zeilbrug [bridge] along the Schinkel features a cartoon-like installation of flags, text and a large hand, that can be controlled by passers-by using pedals: VAARWELKOM [farewelcome] by Manon van Hoeckel and the Reuringdienst. Naturally, passing helmsmen wave back, allowing the re-found lightness of being to shine towards us. The encounter is a recurring theme for Van Hoeckel. For instance, she designed a launderette in Museum Boymans van Beuningen to attract locals to the
museum and get them connected.
Zoro Feigl | Phosphenes | Kelder Zeilbrug
In the Zeilbrug bridge’s hidden basement, Feigl has created an intangible universe that tests your retina like a swarm with incomprehensible choreography, created by reflections and movement. Feigl is known internationally for his tactile, kinetic works. This installation, stripped of all materiality, happens to be his most poetic work thus far.
Circus Andersom | Het Loket | Hoofddorpplein
In the middle of the square stands Circus Andersom’s SOLUTIONS/PROBLEMS loket [desk]. The monument will elicit questions: does it answer questions that haven’t been asked or does it give rise to questions that cannot be answered? This tests the neighbourhood’s problem-solving abilities. The interactive content will primarily come from the locals. The collective (formerly Circus Engelbregt) also refers to itself as a ‘organisation of disruptive connection’.Temporary autonomous zone, floating garden, gnome in a can and whirling poetry at the Vondelpark
Studio Ossidiana | BIRDS PALACE | Vondelpark - mid-August
Studio Ossidiana’s contemporary floating Island that allows man and bird to observe one another, will arise on the water near the Amstelveenseweg entrance to the park. This work will evolve and change during the six weeks the event lasts; a crossover between architecture, art and eco-design. The duo, Alessandra Covini and Giovanni Bellotti, are internationally recognized and won the 2018 Prix de Rome.
Atelier Van Lieshout | Moses |Vondelpark
The impressive, explicit Rhino Moses, which received a lot of attention from man and animal during the installation, hides a secret hole in its belly its belly for making cunning plans. The Rhino refers to both the armoured warrior and the sacrificial animal. Work by driving force Joep van Lieshout resides in museum collections worldwide.
Maarten Bel | DE VONDELKABOUTER | Vondelpark
On the western side of the park lies a nonchalantly discarded giant beer can that – from time to time –houses an oversized Vondelpark gnome: Maarten Bel. He seduces passers-by into interaction trying to find out about their fantasies, acting like a referee, offering to walk the dog or simply playing a tune on his bagpipes, all depending on the whims of his pointy hat. A constant in Bel’s work is questioning
the status quo.
Maria Barnas | Night Ink | Vondelpark
Near the Van Baerlestraat bridge Maria Barnas’ poems flutter from a tree. Her poem Night Ink developed from an accidental meeting with some homeless people under the bridge and observations of passers-by: in which the trees are given names and the park slowly sinks... Barnas will also recite her poem one-on-one with random passers-by during the opening. Barnas is a poet and artist. In her work text and images are equal.
Opening hours
Main location: Art Foundation, Sloterkade 171, Amsterdam. Open from Thu – Sun 11:00 - 18:00
By appointment only outside opening hours: artfoundation@soledad.nl
Kelder Zeilbrug: by appointment only Mon – Fri 16:00/weekend 18:00
Outdoor locations | continuous for six weeks during KadS (25 July - 5 September 2021)
Organisers
Marisol Ferradás | founder & artistic director
Eva Gonggrijp | curator
Merel Noorlander | curator (till medio 2020)
Claartje Kortbeek | project manager
Kim Nathalia | production assistant
About KadS | Soledad Senlle Art Foundation
Marisol Ferradás, owner of fashion agency Soledad Senlle, has organised exhibitions from her showroom on the Sloterkade since 2007. In 2011, she decided to take the art outdoors. KadS developed in cooperation with local partners, artists and visitors. This year, the biennial event celebrates its fifth anniversary.
--------------------------
KadS has been made possible with the financial support of the following:
Amsterdams Fonds voor de Kunst, Mondriaan Fonds, BankGiro Loterij Fonds, Prins Bernhard Cultuur Fonds, LiraFonds, the Municipality of Amsterdam and Soledad Senlle B.V.